0
0
Την Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2016 πραγματοποιήσαμε διδακτική επίσκεψη στο Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Ν. & Σ. Τσαλαπάτα με τους μαθητές του τμήματος Γ3.
Με τη βοήθεια του χημικού Δρ. Ν.Νικόλη τα παιδιά πραγματοποίησαν πειράματα με τη χρήση απλών καθημερινών υλικών.
Σκοπός του εκπαιδευτικού προγράμματος: Να αντιληφθούν τις μακροέννοιες, αλληλεπίδραση (εξάρτηση των ιδιοτήτων των οξέων, βάσεων, αλάτων), μεταβολή (επίδραση των οξέων στα υλικά), ομοιότητα ? διαφορά ( ομαδοποίηση, αναγνώριση διαφορετικότητας με βάση τις αντίθετες ιδιότητες.
Να προβλέπουν την επίδραση οξέων της καθημερινής ζωής σε διάφορα υλικά, να αντιλαμβάνονται το ρόλο των οξέων, βάσεων, αλάτων.
Να αναπτύσσουν δεξιότητες συνεργασίας ? επικοινωνίας μέσα από την ομαδική δουλειά.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε με αφορμή το φετινό εορτασμό των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Δεν είμαστε σε παιδικό πάρτυ, απλά πειραματιζόμαστε…….
ΠΕΙΡΑΜΑ 1ο
ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΟΞΕΟΣ ? ΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΛΥΣΗ ΑΕΡΙΟΥ (ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ)
Τοποθετούμε στο μπαλόνι ποσότητα μαγειρικής σόδας. Σε ένα πλαστικό μπουκάλι βάζουμε αρκετή ποσότητα ξιδιού. Τοποθετούμε στο στόμιο του μπουκαλιού το μπαλόνι, αναποδογυρίζουμε και από την αντίδραση του οξέος με τη βάση εκλύεται αέριο διοξείδιο του άνθρακα CO2, το οποίο και φουσκώνει το μπαλόνι.
Μαθητές εν δράσει:
ΠΕΙΡΑΜΑ 2ο
Δημιουργία λάμπας λάβας.
ΠΕΙΡΑΜΑ 3ο
Ατμοσφαιρική πίεση
Σε ένα δοχείο τοποθετούμε νερό στο οποίο έχουμε προσθέσει λίγο χρώμα κόκκινο και ένα μικρό κερί. Ανάβουμε το κερί και το τοποθετούμε στο κέντρο του δοχείου στη συνέχεια τοποθετούμε το ποτήρι πάνω από το κερί και παρατηρούμε ότι ανεβαίνει το υγρό μέσα στο ποτήρι. Το κερί καίει το οξυγόνο που υπάρχει μέσα στο ποτήρι μειώνοντας την πίεση πάνω από την επιφάνεια του νερού, αναγκάζοντας το νερό να εισέλθει μέσα στο ποτήρι για να εξισωθούν οι πιέσεις. Η πίεση στον πάτο του ποτηριού είναι ίση με την πίεση που ασκεί η στήλη του νερού συν την πίεση του αέρα που βρίσκεται μέσα στο ποτήρι. Η εξωτερική πίεση είναι ίση με την ατμοσφαιρική το νερό συγκρατείται μέσα στο ποτήρι γιατί η εξωτερική πίεση είναι μεγαλύτερη ή ίση με την εσωτερική.
ΠΕΙΡΑΜΑ 4ο
Το γάλα που χορεύει.
Στο πείραμα χρησιμοποιούμε γάλα, λίγο χρώμα ζαχαροπλαστικής και με μια μπατονέτα στην οποία έχουμε βάλει μικρή ποσότητα απορρυπαντικού πιάτων ανακατεύουμε ελαφρά. Παρατηρούμε την απομάκρυνση των λιπών.
Δείτε τα υπέροχα σχέδια των μαθητών μας.
Και με την μπατονέτα ανακατεύουμε απαλά….
Μετά το τέλος των πειραμάτων η υπεύθυνη του Μουσείου κα Βαλεντίνα είχε την ευγενική καλοσύνη να μας κάνει μια ξενάγηση στους χώρος του μουσείου.
Λίγα λόγια για το υπέροχο μουσείο……
ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΛΙΝΘΟΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑΣ Ν. & Σ. ΤΣΑΛΑΠΑΤΑ
Το εργοστάσιο πλινθοκεραμοποιίας ιδρύθηκε το 1926. Κατασκεύαζε διάφορους τύπους κεραμικών
όπως τούβλα, κεραμίδια και δούλευαν 250 άνθρωποι με ετήσια παραγωγή 9.000.000τεμ/έτος.
Τα εκθέματα του μουσείου έκτασης 5.000m2, είναι βαγονέτα, τριβεία, πρέσες, κάμινος Hoffmann.
Η μεταφορά της πρώτης ύλης, της αργίλου, αργιλόχωμα, γίνονταν με το τρένο, με βαγονέτα από το Διμήνι μέχρι το εργοστάσιο. Το αργιλόχωμα αποτελείται κατά κύριο λόγω από πυρίτιο Si, το οποίο χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο από την αρχαιότητα.
Ας γνωρίσουμε κάποια από τα εργαλεία , εκθέματα.
Χωμάτινες λεκάνες: Τηγάνια όπου η άργιλος η οποία ήταν ανακατεμένη με νερό καθόταν κάτω ? κάτω ως ίζημα. Το νερό έμενε επάνω και με την βοήθεια του ήλιου εξατμίζονταν σιγά σιγά αφήνοντας την άργιλο καθαρή.
Σπαστήρας: Έσπαγε τους μεγάλους βόλους χώματος.
Τριβεία: Έτριβαν το χώμα για να γίνει ψιλό.
Κόσκινα: Κοσκίνιζαν, μέθοδος διαχωρισμού, το χώμα για να φύγουν πέτρες, φύλλα, ξυλάκια, κ.ά.
Ξύλινη λεκάνη: Στη ψιλή ξύλινη λεκάνη συγκεντρώνονται το καθαρό χώμα το οποίο με τη βοήθεια της μεταφορικής ταινίας πήγαινε στο πατάρι του μύλου.
Ο πηλός μεταφερόταν στις μηχανές πρέσες τούβλων και κεραμιδιών και έπειτα στα ξηραντήρια όπου εξατμίζονταν το νερό με τη βοήθεια του ήλιου. Αφού στέγνωναν μεταφέρονταν στη κάμινο Hoffmann. Το λεβητοστάσιο είχε τρεις μηχανές που έδιναν ενέργεια στο εργοστάσιο και λειτουργούσαν με καρβουνόσκονη.
Κάμινος Hoffmann Κατασκευάστηκε το 1924. Αποτελείται από κλειστό κυκλικό ή ελλειψοειδή θάλαμο καύσης, σε σχήμα στοάς χωρισμένη σε διαμερίσματα. Στον θάλαμο καύσης το μέτωπο της φωτιάς κινείται προς μία κατεύθυνση και ψήνει τα τούβλα ή τα κεραμίδια που βρίσκονται τοποθετημένα στο αντίστοιχο διαμέρισμα.
Τα άψητα, νωπά προϊόντα προθερμαίνονται όσο πλησιάζει κοντά τους η φωτιά, ενώ τα ήδη ψημένα κρυώνουν σταδιακά, όσο η φωτιά απομακρύνεται από αυτά.
Η θερμότητα αξιοποιείται με τον καλύτερο τρόπο και η λειτουργία είναι διαρκής, αφού στο σημείο που βρίσκεται μακριά από τη φωτιά και έχει κρυώσει οι εργάτες μπορούν να πάρουν τα ψημένα προϊόντα και να τοποθετήσουν νέα. Ειδικά μεταλλικά καπάκια στο πατάρι συνέδεαν τις οπές τροφοδοσίας των αντίστοιχων διαμερισμάτων με κεντρικό αγωγό, ο οποίος με ανεμιστήρα διοχέτευε τον θερμό αέρα στα ξηραντήρια του εργοστασίου ώστε να επιταχύνεται το στέγνωμα των προϊόντων. Ο κύκλος όπτησης, δηλαδή ο χρόνος ψησίματος για κάθε νέα παρτίδα διαρκεί 5-12 ημέρες .Η κάμινος για να προστατεύεται από τις καιρικές συνθήκες και να περιοριστούν οι θερμικές απώλειες περιβλήθηκε σύντομα από εξωτερικό κτήριο που της έδωσε τη χαρακτηριστική όψη, η οποία σώζεται μέχρι σήμερα.
Χαρακτηριστικές φάσεις λειτουργίας.
Τοποθέτηση νωπών προϊόντων: Γίνονταν από τεχνίτη με ειδικές γνώσεις, ο οποίος έπρεπε να φροντίσει για το σταθερό στήσιμο των προϊόντων την κυκλοφορία των καυσαερίων ανάμεσά τους κατά την καύση, καθώς και την επαρκή τροφοδοσία με καρβουνόσκονη από τις οπές του φούρνου.
Σφράγιση των εισόδων: Όταν τελείωνε η τοποθέτηση οι είσοδοι χτίζονταν πρόχειρα με τούβλα, σοβατίζονταν έτσι ώστε να μειωθούν οι θερμικές απώλειες. Μετά την ολοκλήρωση του κύκλου ψησίματος ανοίγονταν οι είσοδοι και απομακρύνονταν τα ψημένα προϊόντα.
Τροφοδοσία φωτιάς: Τροφοδοτούσαν την φωτιά με καρβουνόσκονη σε τακτά χρονικά διαστήματα. Συγχρόνως έλεγχαν τη θερμοκρασία παρατηρώντας το χρώμα της φωτιάς και ρυθμίζοντας την απαγωγή καυσαερίων.
Εντυπώσεις μαθητών
?Η διδακτική επίσκεψη ήταν μια αρκετά καλή εμπειρία. Όλα τα πειράματα που έγιναν ήταν πολύ ωραία και διασκεδαστικά. Εκτός από τα πειράματα που κάναμε ήταν πολύ ευγενικό εκ μέρους των ανθρώπων του Μουσείου να μας κάνουν μια μίνι ξενάγηση στο εργοστάσιο. Πιστεύω πως ήταν όλα πολύ ωραία και στο τέλος αυτές οι επισκέψεις είναι που θα μας μείνουν από το γυμνάσιο μιας και είμαστε μαθητές της τρίτης γυμνασίου. Γεωργία Σακαβάλα Γ3?
?Οι εντυπώσεις μου από το πρόγραμμα που παρακολουθήσαμε στ Τσαλαπάτα είναι πολύ θετικές. Συγκεκριμένα μου άρεσε που τα πειράματα δεν είχαν το μουντό εργαστηριακό τρόπο, αλλά έμοιαζαν περισσότερο με παιχνίδια αλλά είχαν και καλλιτεχνικό χαρακτήρα. Επίσης για να υλοποιηθούν χρησιμοποιήσαμε απλά υλικά κι έτσι μπορούμε να τα κάνουμε κι εμείς στο σπίτι. Είμαι πολύ χαρούμενη που είχα την ευκαιρία να μπω σε ένα τέτοιο πρόγραμμα, και το πιο βασικό που έμαθα είναι ότι και η Χημεία έχει πλάκα!!!! Ελπίδα ? Μαρίνα Σταφυλαράκη?
Ευχαριστούμε θερμά τους υπεύθυνους του Μουσείου, τον χημικό Δρ. Ν. Νικόλη και τον σχολικό σύμβουλο κο Π.Σαραντόπουλο για την συναίνεσή του.
Οι υπεύθυνοι καθηγητές:
Γιάννης Λιάκος Χημικός
Σοφία Παπαργύρη Φυσικός.
Average Rating